Na rynku pojawił się kolejny producent sond kompensacyjnych energii całkowitej TEK (Total Energy Compensation). Jest nim niemiecka firma PP-RC Modellbau. Produkuje ona dwa typy sond kompensacyjnych, różniące się sposobem montażu:
- sondę do montażu pionowego na kadłubie szybowca,
- sondę do montażu poziomego na stateczniku pionowym.
Sondy mają długość 170mm, ważą 11g. W zestawie jest 2,5m węża silikonowego i złączki umożliwiające demontaż sondy do transportu.
Sonda służy do kompensacji tak zwanej "termiki drążkowej", czyli maskuje zmiany wysokości wymuszone przez pilota sterem wysokości. W sytuacji gdy pilot ciągnie drążek steru wysokości, szybowiec zaczyna się wznosić ale przyrost wysokości czyli energii potencjalnej odbywa się kosztem zmniejszenia się prędkości, czyli energii kinetycznej. Pomijając sprawność takiej przemiany, bilans energetyczny szybowca jest zerowy. Analogicznie gdy pilot odpycha drążek steru wysokości, szybowiec opada (EP maleje) ale za to nabiera prędkości (EK rośnie).
Nieskompensowany wariometr będzie sygnalizował odpowiednio wznoszenie i duszenie, tak jak będzie się zmieniała rzeczywista wysokość szybowca.
Taka reakcja wariometru jest cenna zwłaszcza dla początkujących pilotów ponieważ na jej podstawie można wnioskować o rzeczywistych zmianach wysokości modelu. Zwłaszcza w warunkach ograniczonej widoczności, np gdy model jest wysoko nad głową pilot ma rozeznanie czy szybowiec nie zadziera ani zbytnio nie opada.
Jak działa taka sonda?
W jednostronnie zaślepionej rurce wygiętej pod odpowiednim kątem znajduje się otworek od strony zawietrznej. Przez ten otworek czerpane jest ciśnienie statyczne oraz ujemne ciśnienie dynamiczne, czyli zależące od prędkości względem powietrza. Ciśnienie jest ujemne, bo otwór jest skierowany do tyłu. Im szybciej model leci tym większe podciśnienie panuje na zawietrznej stronie rurki.
Gdy model wznosi się na wskutek wychylenia steru wysokości, ciśnienie statyczne maleje (im wyżej tym niższe ciśnienie) a ponieważ prędkość szybowca maleje więc ciśnienie dynamiczne wzrasta (z wartości bardziej ujemnych do mniej ujemnych). W prawidłowo skompensowanej sondzie (zamocowanej pod odpowiednim kątem) zmiany tych ciśnień powinny się wzajemnie skompensować przez co wariometr nie widzi zmiany ciśnienia i nie sygnalizuje takiego wznoszenia.
Dopiero gdy zmienia się energia całkowita szybowca np. znajduje się w koninie termicznym i wznosi się (lub opada) razem ze słupem powietrza bez zmiany prędkości, wtedy zmiana ciśnienia statycznego nie jest kompensowana przez ciśnienie dynamiczne i wariometr sygnalizuje to jako zmianę energii całkowitej.
Stopień kompensacji sondy reguluje się kątem natarcia sondy względem powietrza. Można rozpatrzeć dwa skrajne przypadki:
- Gdy aktywna część sondy znajduje się poziomo względem kierunku ruchu, wtedy wpływ zmiany prędkości jest zerowy. Tak więc jeżeli sonda jest przekompensowana, można zmniejszyć kąt natarcia.
- Gdy aktywna część sondy jest prostopadła do kierunku ruchu wtedy zmiany wskazania ujemnego ciśnienia dynamicznego są największe, więc zwiększając kąt natarcia zwiększamy stopień kompensacji.
